Züpstüpkes
Dur Joop Brons
Uit Mededelingen, jrg. 46, 2021, nr. 3
As d’r iets is gewès’ de afgelope’ maond’, dan was ’t wel die heerejee over de züpstupkes. Mins, mins, wat wier d’r afgelope’ wienter en vurjaor gehunkerd nor die büttekroege’. En dan te bedinke’ da’j vur pakweg dartig jaor terug amper ’n töffeltje met wat stüllekes vur ’n café zag staon. Ik herinner mien ’n foto van de ouwe Gijs Peters die bej zien zoon, Jan van Gijs dus, ’n sigäöreke zat te roke’ ien ’t zönneke. Of nog ouwere plaotjes, met wat büttevertier bej de Büttepoort. Huusse’ was toen nog niet die büttezaol, die ’t tegeswoordig is. Ien die tied mos’ je vur ’n biereke ien de openluch’ nor ’t Veer. Daor hiel Wim Martens de pot üt met zien terras met ützich’ op de Rien. As wej thüs op zondag d’r wel ’s ütliepe’, dan gieng dat duk richting Veerhüs. Gin ramp vur ons blage’, want aon ’t begin en aon ’t end van de Vèèrweg ha’j ’n hèvige spöltuin. De züpstüpkes van now wiere’ vurral gebrük’ as plèk um de auto neer te zette’. De Mèèrt was ’n kaole vlakte, die behalve as parkeerplek inkel wier gebrük’ vur de mèèrt, ’t schäötje, carnaval en de Umdrach’. En ’t gròtste vermaak op ’t Vicarieplein tegenover de Toelast was de lèèskast van de Gelderlander.
Dat was nog ien de tied dat niemand zich druk miek over ienentinge’. Je wier geprik tege’ maozele’ of pokke’ en d’r was gin vaoder of moeder die vroeg wat de bejwerkinge’ waore’. D’r stoeng van de andere kant ok niemand te springe’ um erder aon de bört te komme’. Mar ok gin mallote’ die protestierde’ tege’ die prikacties. D’r was gin premier nodig die zei da’j niet op vakantie moch’. Je kwam ummers toch niet verder dan Valkenburg; Köningswinter was al ’n wereldreis. En hej hoefde ok gin züpstüpkes te slütte’, want die waore’ d’r dus niet.
De enige iengreep waor ik eiges vraogtekes bej zette’ wier ien de kerk verricht. In fibbruaori ko’j ien de kerk de Blasiuszege’ kriege’ – as bescherming tege’ enge kèèlziektes. ’n Paoter hiel’ ’n krüs van twee käärse’ um de kèèl en dan was je veilig. Dat docht ik as blaag tenminste heel lang, totdat mien moeder thüs zwat stikte ien ’n deurgesloekte vissegraot. ’t Liep allemòl nog goed af. Misschien is die zege’ toch èrges goed vur gewès.’
Wat te näöle’? 
